2013-12-31

Lajos Kassák, hungara avangarda laborista poeto


Dankon al Esperanto mi eltrovis ĉion, kion mi scias pri hungara literaturo. Tiel mi trovis la verkiston Lajos Kassák (1887-1967). Mi enretigis la jenajn tradukojn:

 “Laborist-portreto” de Lajos Kassák, tradukis Kálmán Kalocsay

 “Metiistoj” de Lajos Kassák, tradukis (parte?) Ferenc Szilágyi

 Fragmento el la Romano »Vivo de Homo« de Lajos Kassák, tradukis Ferenc Szilágyi

Mi havas du anglalingvajn tradukojn de lia longa, fama poemo  “La ĉevalo mortas, la birdoj forflugas” (A ló meghal, a madarak kirepülnek, 1922). Mi ŝatus legi Esperantan tradukon.

2013-12-30

Poul Thorsen revizitata

Retejo poulthorsen.dk ne plu funkcias. Dankon al "Wayback Machine" ĉe archive.org pluraj ties retpaĝoj troveblas komence ĉe:

http://web.archive.org/web/20130617005931/http://poulthorsen.dk/

Pluraj retpaĝoj ne troveblas en la arkivo do tute malaperis.

Mi rekreis miareteje kelkajn ĉefajn alirpaĝojn, de kiuj vi povos rekte aliri specifajn verkojn:

Plue, mi enretigis kelkajn verkojn el tiu eksretejo:
Ĉe miaj retpaĝoj troveblas ligoj al aliaj retpaĝoj pri Thorsen kaj ties verkoj, precipe:
"Pluk" estas miniatura poemspeco, verŝajne neologisme de Poul Thorsen. Thorsen tradukis volumon da Gruk-oj, speco de poemetoj kreitaj de matematikisto Piet Hein. Rimarku recenzon:

Recenzo: Gruk de Kumbel (Piet Hein), eldanigita de Poul Thorsen de Gaston WARINGHIEN

La Pluk-poemoj devenas de poemkolekto Pluk de Thorsen. Mi ĵus akiris ĉi tiun poemaron kaj plukis plurajn por enretigo:

Pluaj Plukoj: Miniaturoj de Poul Thorsen

Temoj de ĉi tiuj amuzaj aŭ pikaj plukoj inkluzivas politikon, rasismon, religion, sekson, trajtojn, difektojn kaj la sorton de l’homaro.

Antaŭ jardekoj mi legis kaj admiris la jenan poemon de Thorsen:

"Al Josephine Baker" de Poul Thorsen

Borges en Esperanto (11): Bibliografio

Finfine mi kompilis bibliografion/retgvidilon pri la argentina verkisto Jorge Luis Borges en kaj pri Esperanto kaj artefaritaj lingvoj:

Jorge Luis Borges en Esperanto

Utiligu ĉi tiun retpaĝon por aliri tekstojn interrete. La retligoj estas ĝisdatigitaj; ne ĉiuj retpaĝoj indikitaj en antaŭaj afiŝoj plu ekzistas.

La bibliografio ne estas kompleta. Por pluaj informoj konsultu laŭeble la bibliografion en la antologio:

La sekreta miraklo (1986); kompilis kaj redaktis István Ertl, tradukis el la hispana Jorge Camacho, Giulio Cappa, Tomasz Chmielik, Fernando de Diego, Liven Dek, István Ertl, Higinio García, Kris Long, Gonçalo Neves, Joxemari Sarasua, Francisco Veuthey.

Mi ĵus ricevis ekzempleron, pri kiu mi raportos plu.

En Esperanto atentu personan memuareton pri Borges, miareteje:

Miaj renkontoj kun Jorge Luis Borges” de Pierre Ullman.

 Jen lastatempe enretigitaj verkoj de Borges:

    Mi trovis pluajn tradukojn en malnovaj revuoj, kaj eventuale enretigos kelkajn, speciale tiujn verkojn kiuj ne aperas de la sama tradukintoj en la supre menciita antologio.

    Mi prelegis pri Borges ĉe la Zamenhof-bankedo de la Esperanto-Societo de Vaŝingtono, la 13an de decembro. Mi intencas verki eseon en Esperanto pri la filozofia enhavo de lia verkaro.

    2013-12-26

    Alan Libert on the artificial language Fitusa & others

    Alan Libert has published several books in the field of interlinguistics and related topics, among them:

    Libert, Alan. A Priori Artificial Languages. Muenchen: Lincom Europa, 2000.

    Libert, Alan. Artificial Descendants of Latin. München: Lincom Europa, 2004.

    Libert, Alan Reed. Daughters of Esperanto. München: Lincom Europa, 2008.

    Libert, Alan. Mixed Artificial Languages. München: Lincom Europa, 2003.

    Moskovsky, Christo; Libert, Alan. Essays on Natural and Artificial Languages. Frankfurt/Main: Peter Lang, 2009.

    And:

    Libert, Alan Reed. "What can Pragmaticists Learn from Studying Artificial Languages?," in Perspectives on Linguistic Pragmatics, edited by Alessandro Capone, Franco Lo Piparo, Marco Carapezza (New York : Springer, 2013), pp. 397-432.

    See also articles in Journal of Universal Language, under the auspices of Language and Translation Research Institute, Sejong University, Korea (See also listing of individual articles on my site)

    "Questions in Natural and Artificial Languages" by Christo Moskovsky & Alan Libert. Volume 7 Number 2, 2006, pp. 65-120

    "Possibilities for Passives in Natural and Artificial Languages" by Christo Moskovsky & Alan Libert. Volume 5 Number 2, 2004, pp. 101-149

    "A Survey of Relative Pronouns and their Uses in Natural and Artificial Languages" by Alan Libert & Christo Moskovsky. Volume 4 Number 2, 2003, pp. 61-116
    And here is a video of Libert speaking on the a priori language project Fitusa / Jen video de Alan Libert pri apioria lingvoprojekto Fitusa:

    2013-12-22

    65a datreveno por senradikaj kosmopolitoj!

    Antaŭ kelkaj monatoj mi ekpensis pri starigo de Tago de Senradikaj Kosmopolitoj. “Senradikaj kosmopolitoj“ estis stalinista kodvorto por judoj (plejparte intelektuloj), markante fatalan turnpunkton en la antisemitisma konduto de Sovetunio dum preskaŭ ties tuta historio. Sovetunio jam estis kaptita de la paranojo de Stalin en la “Purigoj“ de la 1930aj jaroj, sed la paranojo akcelis kaj kun ĝi akcelis ksenofobio, naciismo, bigoteco, kaj persekutemo post la venko super la nazioj, kvazaŭ imitante ties praktikon de persekutado kaj la detruado de kulturo (en Sovetunio sub Ĵdanov).

    Hipernaciisma, kontraŭ-okcidenta kampanjo kontraŭ “malpatriotaj“ “kosmopolitaj“ tendencoj komencis oficiale en 1946 (la 14an de aŭgusto, en Pravda). Ĝin ligis specife kun judoj ĉi tiu parolado:

    A. Fadeev: "O nekotorykh prichinakh otstavanie sovetskoi dramaturgii" [Pri Pluraj Kaŭzoj de la Evolumanko de Sovetia Dramarto], Literaturnaya gazeta (Moskvo), 22 decembro 1948, p. 1.

    La situacio de tiam degeneris al murdoza kampanjo kontraŭ sovetiaj judoj, kiun ĉesis nur la morto de Stalin.

    Se tiu kampanjo estus homo, ĝi hodiaŭ emeritiĝus en Usono. Sed ĝia signifo ne limiĝas je la pasinteco. Orienta Eŭropo, regresinta al sia antaŭsovetia modo, estas fekujo de bigoteco kontraŭ judoj kaj aliaj grupoj.  Sed eĉ en Usono, kiu plurfacete progresis dum la pasinta duonjarcento, restas problemo. Sistema diskriminacio aktuale viktimigas “ne-blankulajn“ grupojn, dum la “blankul-etnanoj“ kiuj antaŭe suferis diskriminacion estas plejparte asimilitaj en la blankula “ĉefvojo“. Sed sennombraj usonanoj, enfermataj en rigidaj rasaj/religiaj kategorioj (eĉ eks-kristanaj ateistoj), eĉ tiuj kiuj ne malamikas, ne kapablas kompreni judojn, aparte la sekularajn, aparte tiujn kiuj ne situas en fiksa kategorio. Do jen danĝera potencialo stimuli la paranojeman menson al kiu la judeco estus mutaciema, fremda, suspektema, serpenta ento. Kaj kiam la socipolitiko de lando degeneras, kiel okazas ankaŭ en Usono, oni devas esti singarda.

    Kompreneble, Zamenhof estis iu el tiuj senradikaj kosmopolitoj, kaj esperantistoj judaj kaj nejudaj estis traktataj simile en malfavoraj situacioj.

    Do, senradikaj kosmopolitoj, hodiaŭ staru fiere, kaj la nekomprenuloj bugru sin!

    Mia alternativa dato por Tago de Senradikaj Kosmopolitoj estas la 27a de julio. Tiun tagon en 1656 la benata Baruch Spinoza estis eksigita de la juda komunumo, iĝonta en la homa historio la unua senradika kosmopolito, teorie kaj praktike.

    2013-12-18

    Borges ĉe Blog(o) 21

    Blogo(o) 21, kies loko ŝanĝiĝis almenaŭ unu fojon, estas kreaĵo de César Dorneles. Enestas kelkaj afiŝoj pri argentina verkisto Jorge Luis Borges. Jen ĉerpitaj anekdotoj:

    (1) Romo, 1981. Ĵurnalistoj demandas al Borges dum gazetara konferenco al kio li atribuas la fakton, ke li ankoraŭ ne estis ricevinta la Nobelan Premion pri Literaturo. Li klarigis:

          — Al la sveda saĝeco.

    (2) Oni rakontas, ke iam Jorge Luis Borges vekiĝis en la mateno preta por surpaperigi tutan poemon pri kiu li estis sonĝi[n]ta. Li diktis ĝin al sia tiam sekretariino María Kodama, hodiaŭe sia vidvino. La poeziaĵo estis publikigita en la tuto, sen nenia revizio. Demandite de ŝi poste kial li neniam estis reviziita la tekston, li respondis, ke tio ne estis ebla ĉar ĝi estis diktita de la propra Franz Kafka okaze de la sonĝo.

    (3)  "La dubo estas unu el la nomoj de la inteligento." — Jorge Luis Borges

    (4) "Mi ĉiam imagis, ke la Paradizo estas speco de biblioteko." — Jorge Luis Borges

    2013-12-02

    Malekzistigo de aŭfhebo

    Malekzistigo de aŭfhebo

        de Balázs Wacha

    Eble forigos supren
    ni fine mem aŭfhebon.
    Ni devas lev-detrui
    eĉ la velŝipo-velon:
    detrui la nivelon,
    riveli la nivelon,
    dislevi kesto-eston
    kaj do perlevi neston.
    Aŭfhebo ne ekzistos,
    ĝi estos forlevita,
    sed nia problemaro
    ne iĝos tuj solvita.
    Ni devas la problemojn
    hej, evidente, preni.

        el Ipernity, 30 Novembro 2013

    2013-11-18

    Hungara Antologio (1933)

    Estas du tiaj antologioj: Hungara Antologio (1933) kaj Hungara Antologio (1983). La duan redaktis Vilmos Benczik. Vikipedio klarigas la diferencojn inter la du antologioj. Mi diskutas la unuan:

    Hungara Antologio, redaktis: Kálmán Kalocsay; kunlaboris Julio Baghy, Károly Bodó, László Halka, Ferenc Szilágyi, Ludwig Totsche. Budapest: Literatura Mondo, 1933. 462 + [8] + 4 p. fotografoj. Unua libro en serio de Asocio de Esperantistaj Libro-Amikoj.

    Estas ekzemplero ĉe la Usona Parlamenta Biblioteko, el kiu mi kopiis multajn eroj. Mankas al mi tempo kopii kaj enretigi la tutan libregon, do jen la enhavo kiu troveblas miareteje:

                                     En PDF-dosiero:
    Kovrilo, enkovrilo, titolpaĝo, posta paĝo
    Antaŭparolo (K. Kalocsay) 5-6
    Klarigoj kaj Notoj (453)
    Vortklarigoj 455-6
    Diversaj klarigoj 457-9
    Bibliografio de la hungara literaturo en Esperanto 460-2
    Enhavo (5 p.)
    Preseraroj trovitaj post preso (1 p.)
    (Anonco) (2 p.)
    En-dorskovrilo

                                     Pluaj retpaĝoj:
     
    Fotografoj (inter paĝoj ...) 224-5
    240-1
    304-5
    368-9
    Studo pri la hungara literaturo (Mihály Babits) 7-21
    Antaŭparolo (Mihály Vörösmarty) 57-8
    La Homoj (Mihály Vörösmarty) 58-9
    13 poemoj (Mihály Babits) 125-39
    Frigyes Karinthy (enkonduko) 160
    La Poeto (Frigyes Karinthy) 160
    Leciono (Frigyes Karinthy) 161
    Mortinto (Frigyes Karinthy) 162-3
    “Marto” & “Elegio al Genist-Arbeto”
     (Arpád Tóth)
    164-6
    Adamo kun Madách (Oszkár Gellért) 168
    Metiistoj (Lajos Kassák) 172-5
    Kiun el la Sep (Mór Jókai) 179-84
    Mitologio (Mihály Babits) 290-315
    La sama en viro (Frigyes Karinthy) 411-5
    Fragmento el la Romano »Vivo de Homo«
     (Lajos Kassák)
    441-6

    2013-11-17

    Josef Nesvadba: Czech science fiction in English & Esperanto

    . . . t.e., ĉeĥa sciencfikcio en Esperanto & la angla.

    Nesvadba, Josef. La perdita vizaĝo, tradukis Adolf Staňura. Prago: Ĉeĥa Esperanto-Asocio, 1974.

    Enhavo:
    Mallumo [ = Darkness. No English translation found]
    Tamburpafado [ = Drumshooting (lit.) = Drumbeating? No English translation found]
    Idioto el Xeenemuende = The Half-wit of Xeenemuende (1960)
    Proceso, pri liu neniu eksciis = The Trial Nobody Ever Heard Of
    La Tabuo = Tabu (1958) [no English translation found]
    La perdita vizaĝo = The Lost Face
    La invento kontraŭ la inventinto = Inventor of His Own Undoing
    Stella el la tria astro [ = Stella from the third heavenly body. No English translation found]
    La cerbo de Einstein = The Einstein Brain (1960)
    La mondpereo [ = The end of the world. No English translation found]
    Klarigoj

    Almost all I know about non-Russian Eastern European literatures, whether or not English translations of the relevant works exist, comes through Esperanto. In the 1970s I read this collection of science fiction stories by Czech author Josef Nesvadba (1926-2005) in Esperanto translation. I'm pretty sure I liked this book, but I didn't think then to see if his work could be found in English. I also did not know that Nesvadba was Czechoslovakia's most eminent SF writer. (There are also film versions of some of his work.) And so I left Mr. Nesvadba to himself until a few days ago. As it turns out, there is more available in English than I have found in Esperanto, but there are a few stories in this Esperanto anthology for which I cannot find English equivalents. Here are some sources on Nesvadba in English:

    The Josef Nesvadba Page

    Biography and Bibliography

    Interview with Joseph Nesvadba (1996)

    -- Stories --
    The Half-wit of Xeenemuende (1960)
    Horribly Beautiful, Beautifully Horrible (1993)
    The Einstein Brain (1960)
    The Storeroom of Lost Desire (1989)
    Dr. Moreau's Other Island (1962)
    Nesvadba, Josef / SFE

    Josef Nesvadba - Summary Bibliography

    Translated SF | Josef Nesvadba

    Josef Nesvadba: stories: Questions for reading

    Mario Pei por internacia lingvo

    Andreas Künzli, Nia trezoro: Mario Pei, La Ondo de Esperanto, 2013, № 11.

    Mi jam blogis anglalingve pri Pei. Mi menciis ankaŭ la negativan flankon de Pei, t.e. lia opozicio al moderna scienca lingvistiko, se ne mencii lian politikan konservatismon.

    En la supre menciita artikolo vi trovos resumon de la perspektivo de Pei favore al komuna internacia lingvo kaj liajn favorajn asertojn pri Esperanto. One Language for the World ja estas unu el la kelkaj gravaj anglalingvaj verkoj pri la movado por internacia lingvo kaj ties historio.

    2013-11-14

    De Edeno al Kaino, bibliografie

    Antaŭ monato mi kompilis du samcelajn sed ne-identajn bibliografiojn:

    Notu ankaŭ mian anglalingvan afiŝon:

    From Adam & Eve to Cain & Abel

    Ne ĉiu nacilingva verko ricevas tradukon en la anglan aŭ en Esperanton, ekz.la finna dramo Ikuinen taistelu (1903, ‘La eterna lukto’) de Johannes Linnankoski. Sed mi lernis pri ĝi dankon al Esperanto:

    La tragedio de l’ homo—la eterna lukto” de Vilho Setälä

    Atentu ankaŭ mian bibliografion:

    Johannes Linnankoski (Pseudonym of Johannes Vihtori Peltonen, 1869-1913): Literature in English & Esperanto

    Ĝis nun mia anglalingva bibliografio inkluzivas beletrajn verkojn de Baudelaire, Blake, Byron, Madách, Milton, Twain. Mia esperanta bibliografio listigas beletrajn verkojn de Baudelaire, Byron, Gellért, Hesse, Madách, Milton, kaj originalojn de Baghy, Boulton, Szathmári. La eseaj verkoj en la du bibliografioj estas tute malsamaj.

    Estas interese, ke la incita verko de Byron Kain estis tradukita de Abram (Antoni) Kofman kaj aperis jam en 1896. (Notu ankaŭ la aperon de Ĉielo kaj Tero: Mistero de Byron, tradukita de Eugène Noël, en 1906.) Eble iam mi tradukos The Ghost of Abel [La fantomo de Habelo] de William Blake, kiu reagis al Byron.

    Kompreneble, ĉi tiuj bibliografioj estas nur ĝermoj. Mi bonvenigas atentigon pri aldonendaĵoj.

    2013-10-16

    Ora Duopo, Memore



    Laŭmemore, en 1968 mi kaj mia amiko Harry komencis lerni Esperanton memstude, kaj post nelonge ni mendis librojn de la tiama libroservo en Usono. Mi mendis librojn avide (dum mia tuta vivo). Harry mendis kelkajn, inter ili:

    Ora Duopo: Jubilea Libro pri Julio Baghy kaj Kolomano Kalocsay

    Nu, mi prunteprenis ĉi tiun libron (kaj la ceterajn). Kiujn poemojn mi rememoras esti legintaj tiam, antaŭ pli ol 40 jaroj? Mi memoras malmultajn poemojn de Baghy, kies romantikeco mi trovas apenaŭ tolerebla. Mi rememoras la titolojn La mar’ furiozas, Rankvarteto, Nur migri, ĉiam migri, migri for, Silentas mi, sed vi ne kredu. Mi memoras la refrenon de Ne plu militon!. Mi memoras la temojn de Vi kaj mi kaj Antaŭ la tribunalo, kiuj fakte tute ne interesas min. Aparte tiu frazo "silente vin amanta, sklav'" ekzempligas ĉion, kia puŝas min for de Baghy. La poemoj, kiujn mi vere memoras, estas Siberia lulkanto kaj Estas mi esperantisto. La rikolto ne inspiras min, sed mi devus relegi la ceterajn poemojn por pli fidinde taksi Baghy kiel poeton.

    Kontraste, mi rememoras multajn originalajn poemojn de Kalocsay, kaj mi ankaŭ revizitis liajn poemojn plurfoje tra jardekoj. Mi memoras la jenajn legitajn antaŭ kvar jardekoj (kaj pli frue):

    Homo
    Kantetoj el la “Maja Idilio
    Somernokto 
    Fruktoj
    Protesto


    Mi nur nebule memoras legi tiutempe:

    Lenin
    Zamenhofa balado

    Mi bonege memoras Somernokton, ĉar mi unue legis ĝin en lernolibro de William Auld, kun angla traduko:

    Night of Summer (Somernokto) de Kálmán Kalocsay, translated from Esperanto by William Auld

    Mi bonege memoras la poemon Fruktojn, ĉar tiutempe mi frandis ĝian vortmuzikon kaj eĉ deklamis ĝin al amikoj.

    Mi memoras traduki la poemon Hanton anglalingven. Eble mi povos elfosi la malneton; nun mi rememoras nur la unuajn du versojn:
    I am often haunted by the horrible thought
    That mankind's millennial struggle's been for naught
    . . . kaj iom poste . . . 
    For in proportion to the power of production
    Grows the power of destruction
    Sendube, la poemoj kiuj instigis la plej fortan impreson venas de la poemaro Izolo, kaj plej forte (krom la jam disktutitaj), Protesto kaj Vespero en la parko.

    Mi bone memoras la unuajn du versojn de Protesto:
    Mi estas tiel laca, kiel la mont' maljuna,
    Kiun jam tedas teni la herbon kaj la humon,
    . . . kaj aparte la lastan stancon kaj speciale la lastajn du versojn de Vespero en la parko:
    Necesas tie lukti, skermi,
    Aŭ ekstermiĝi aŭ ekstermi
    Kun turmentata cerbo:
    Necesas en tumulto puŝi,
    La donacitan vivon fuŝi...
    Beate estas — kuŝi, kuŝi
    Sur herbo aŭ sub herbo.
    Beate ja, kaj jen memoroj el mia juna memo.

    2013-10-09

    Richard Brautigan en Esperanto

    Mi legis plurajn romanojn de usona verkisto Richard Brautigan (1935-1984) antaŭ pli ol 40 jaroj. Iu kritikisto nomis novan ĝenron “Brautiganaĵo.“ Estas malfacile priskribi tion, sed temas pri originala speco de leĝera fikcio. Li kutimis miksi nekongruajn erojn en siaj fikciaj konstruaĵoj. Brautigan ŝajnis kombinaĵo de hipio kaj anakronismaĵo. Mia favorata el legitaj romanoj estis En Akvomelona Sukero, teme interesa. Mi ne memoras, ĉu mi legis lian poezion. Mi taksis lin lerta verkisto, sed artefarite naiva, ne tre serioze taksinda, krom je tiu unu romano.

    Nu, post pluraj jaroj, li aperis en mia urbo Buffalo, en aŭditorio de la Artmuzeo Albright-Knox, por deklami el sia verkaro, kune kun la pionira negra verkistino Ntozake Shange. Stranga parigo, sed finfine amuza, ĉar mi rikanemis ambaŭ kaj juĝis ilin pozistoj. 

    Pri Shange, fama pro dramverko Por Negrinoj Kiuj Konsideras Memmortigon Kiam Ĉielarko Troas, mi memoras nur unu poemon, en kiu ŝi multfoje ripetas la verson “Midzu min kaj portu kafon!“

    Dum atendante prezenton, Brautigan kaŭris flanke de la scenejo. Jen stranga maldigna pozicio, mi pensis. Kiam Brautigan parolis, li ŝajnis tre milda, naiva viro, al kiu mankas memestimo.

    Antaŭ iu deklamo, Brautigan avertis pri ebla ofendo al iuj ĉeestantoj pro malkaŝaj seksaj esprimaĵoj. Li kriis: “Mi ne volas ofendi iun ajn!“ Neniu foriris.

    Post laŭtlego de alia poemo, Brautigan diris: “Eble tiuj, kiuj malŝatas mian poezion, pravas.“  Jes ja!

    Se la afero ne estus tiom mokinda, mi ja kompatus lin pro tia maldigna memmontro. Ne estis surprizo je mi, kiam, post kelkaj jaroj, Brautigan sin mortigis.

    Mi lastatempe ricevis numeron de revuo La Kancerkliniko el 1978, en kiu aperas kelkaj poemoj de Brautigan tradukitaj de Kris Long. Do jen:

    Richard Brautigan [poemoj], tradukis kun noto Kris Long

    2013-10-05

    Boris Vladimiroviĉ Tokarev (B. Tornado)


    Mi havas du librojn de Boris Vladimiroviĉ Tokarev (1927-1994), verkitaj sub la pseŭdonimo B. Tornado:

    Ardes (1996): "sciencfikcia romano por komencantoj." Haveblas ankaŭ kiel sonlibro.

    Vivo de Prometeo (1996): originala poema epopeo. 

     Jen recenzoj de Vivo de Prometeo de Leopoldo Knoedt & Boris Kolker.

    Pri Tokarev:

    Boris Tokarev - Vikipedio

    Boris Vladimiroviĉ Tokarev (B. Tornado) @ Originala Literaturo Esperanta

    Boris Tokarev forpasis de NikSt

    La "Rusa" Kontribuo de István Ertl (1996)

    Jen originala poemo:

    Doloro de Boris Vladimiroviĉ Tokarev (Bonifatij Vasiljeviĉ Tornado)
    (Fonto: Heroldo de Esperanto, n-ro 4-5 (1485-86), 46-a jarkolekto, 16-an de marto 1970.)

    Mi ne trovis recenzon de Ardes, kaj nur komencis legi ĝin. Ĝi ŝajnas pli fantazia ol sciencfikcia.

    2013-10-02

    Hitler's surprising obsession

    Actually, it's not surprising at all to those who have known for decades about Hitler's targeting of the Esperanto movement for persecution as a Jewish conspiracy, and the Nazis' murder of all three of Zamenhof's children. But here's another reminder, with links:

    Hitler's surprising obsession

    One of the links given is to this blog. Note also:

    Speech at the US Holocaust Memorial Museum about Esperanto

    I participated in this event, sharing my knowledge with the Holocaust Museum in Washington.

    Review of the book La Danĝera Lingvo

    This is Don Harlow's review, in English, of "The Dangerous Language," the most thorough documentation of fascist and Stalinist persecution of the Esperanto movement.

    New to me though is the reference to Valdemar Langlet, a Swedish Esperantist who saved many Jews from the Nazis.

    Charlie Chaplin used Esperanto as the language of the Jewish ghetto in his landmark 1940 film The Great Dictator. I have known about this for decades but never attempted to research what motivated Chaplin. The blogger links this to Nazi persecution of Esperantists. Chaplin could have known about the Nazis' opposition to Esperanto and Esperanto's internationalism which Chaplin would have endorsed.

    The blogger does not explain the poster reproduced on his post, and above. It is one of the anti-fascist posters in Esperanto produced during the Spanish Civil War.

    Tombo de Sándor Szathmári




    2013-09-30

    Kálmán Kalocsay: Sunsubiro / Sunset

    The opening stanza of this poem is a tease. The reader might believe the poem to be taking a particular direction, until realising the description is metaphorical.

    The poem was published in the collection Streĉita kordo (Taut String) published in 1931. The translation appeared in Ten Esperanto Poets in English Translation (1991) and later in La Brita Esperantisto (The British Esperantist) in the November/December edition of 1998.

    Kálmán Kalocsay
    Sunsubiro,
    1931

    Jam iĝis kupro la tagmeza or’.
    Ĉe l’ horizont’ la sun’ adiaŭluma,
    Okul’ gigante granda, plorbruluma
    Rerigardante pasas drone for.

    Kaj kvazaŭ sang’ fluinta ĵus el kor’,
    Jen arda ruĝo sur fenestro doma.
    Moment’ ... kaj estingiĝas ruĝ’ fantoma,
    Kaj jen la dom’, rabite pri l’ trezor’.

    Malluma domo. Lumon lamp’ ne ŝutas.
    Ĉu l’ mastro dormas, aŭ eterne mutas,
    Plu lin ne vekos la maten’ radia?

    Mallum’, mallum’, mallum’, tra l’ domo tuta.
    Rigardas nokton la fenestro muta
    Kun ros-malseka vitro apatia ...

    Ĉu mi revidos vin, ho kara mia?

    Translation: Katelina Halo
    Sunset,
    1931

    The gold of noon takes on a copper stain.
    Low in the sky the sun with farewell rays,
    Like a gigantic eye, with backward gaze,
    Reddened with tears, sinks drowning in the main.

    As if the blood were ebbing from a vein,
    The windows of the house all crimson blaze.
    A moment – and the ghostly hue decays,
    And the house stands, robbed of its golden gain.

    A lightless house. No lamp sheds any light.
    The master is asleep? or lying stark,
    No longer to be roused when night shall wane?

    Throughout the house is night, is night, is night.
    The silent window looks upon the dark,
    All wet with dew its apathetic pane.

    O dearest, shall we ever meet again?

    _______________________________

    From the Clarence Bicknell site, with Esperanto poems by Clarence Bicknell, Karolo Pič, and Lajos Tárkony; with English translations and notes.

    See also the translation of "Sunsubiro," "Sundown" by A. Z. Foreman, with recitation of the Esperanto original. I recite Foreman's translation along with the original in my podcast of 5/3/13: The Contributions of Esperanto to World Culture: Parts 1 & 2.

    2013-09-29

    Lajos Tárkony (4) in English (2) / en la angla

    On the Clarence Bicknell site I just blogged about, I found this pdf file of some original Esperanto poems with English translations:

    O dearest, shall we ever meet again?

    These are poems of separation and displacement. The poems are:

    Clarence Bicknell: La elmigrintoj / "The Emigrants": translated by William Auld

    Kálmán Kalocsay: Sunsubiro, 1931 / "Sunset": translated by Katelina Halo

    Karolo Pič: Rememoro post vi / "Remembrance of you": translated by Roy McDonald

    . . . and the entry on Lajos Tárkony is reproduced in its entirety below.

    _____________________________________

    Critics have described Lajos Tárkony as master of the sonnet, of polished verse, and perhaps the most musical poet in Esperanto. “Evening on a Balcony” is regarded as one of his three most accomplished poems. The sonnet dates from Tárkony’s early period. It was published in Dekdu poetoj (Twelve Poets) in 1934 and was written in Abbazia, Italy. The poem was republished in the collection Soifo (Thirst) in 1964. The translation, with the original, appeared in La Brita Esperantisto (The British Esperantist) in the edition of May/June 1996.

    Lajos Tárkony
    Balkona vespero,
    1934

    Lit-seĝo. Lankovriloj. Dua etaĝ’. Balkono.
    Siajn vualojn densajn faligas jam vespero.
    Sonorilvoĉo velke traŝvebas en l’ aero.
    Torpor’ postfebra. Kape vaganta pensĉifono.

    Sur transa bord’ de l’ golfo, en fee fora fono
    ekbrilas lumserpento: vibranta koliero
    sur kolo de l’ mallumo. Anoncas ĝi pri tero,
    pri urbo kaj loĝantoj, pri homo kaj pri ŝtono.

    Ho stranga pens’: ĉi urbe, kies stratetojn plande
    ankoraŭ mi ne tuŝis kaj kien mia febre
    sopira okulparo rigardas lace, lante,

    ĉi urbe eble homo – same soleca, trista –
    algapas nun la maron, niaj rigardoj eble
    sin krucas en saluto, ho ve, senpove dista ...


    Translation (W. Auld)
    Evening on a Balcony,
    1934

    A balcony. Two-up. Some rugs. A bed.
    Evening has now let down, opaque, its veils,
    floats through the air a wilting voice of bells.
    Sloth after fever. Thought-scraps in my head.

    Across the gulf a snake of light illumines
    A far-off fairy realm: a sparkling band
    adorns the neck of darkness, tells of land,
    a city and its dwellers, stones and humans.

    How strange to think: there where my feet have never
    trod narrow streets and where my eyes now look,
    tired and reluctant, with a longing fever,

    perhaps, there, someone – sad and lonely – may
    be staring at the sea, our glances hook
    in greeting, but, alas, too far away ...
    _______________________________

    Clarence Bicknell (1842-1918)

    Clarence Bicknell (1842-1918) estis eminenta angla esperantisto, kiu ankaŭ verkis originale kaj traduke.

    Estas ankaŭ anglalingva artikolo pri li en Wikipedia, kaj manpleno de originalaj kaj tradukitaj poemoj kaj himnoj en Vikifontaro.

    Ekzistas Biblioteca-Museo Clarence Bicknell (en la itala).

    Oni trovos ankaŭ datumbazon de nacilingvaj sciencaj verkoj de Bicknell.

    La plej grava fonto tamen estas la retejo (kvarlingva) Clarence Bicknell, kun perspektivo soleni la venontan centjaron de lia morto. Jen la ĉefpaĝo en Esperanto. Bicknell estis multtalenta homo: enestas sekcioj pri lia vivo ĝenerala kaj kiel artisto, botanisto, arkeologo, esperantisto. Oni celas traduki ĉiujn retpaĝojn al Esperanto kaj bezonas la helpon de esperantistoj. Estas jam Esperanto-sekcio . . .

    en la angla | en Esperanto

    Jen subsekcioj:

    Hymns | Himnoj
    Poems | Poemoj

    Notu ankaŭ la sekcion Downloads |.

    Jen verkoj de Bicknell diversreteje:

    Thomas Moore, La lasta rozo: tradukoj de Clarence Bicknell & Antoni Grabowski

    Clarence Bicknell: El: «Aŭtuno»

    Ĉe Literaturo en nia Esperanto-mondo:
    Adiaŭ!
    Versaĵo pri Amo
    La maro
    La elmigrintoj / The Emigrants, de Clarence Bicknell, translation by William Auld

    Kaj finfine, miareteje:

    "La Sekreto de Amo" [Never seek to tell thy love] de William Blake, tradukis Clarence Bicknell

    Kiel vi vidos, mia elserĉo de ĉi-lasta havas interesan historion: mi unue eltrovis ĝin en bibliografio pri Blake, kaj la fonto ne estis esperantista sed obskura japanlingva revuo pri Blake kaj Whitman.

    Esperanto doomed?

    Yet another article in the mainstream press:

    Esperanto: Simple, logical and doomed by R.L.G. | BERLIN The Economist, Sep 26th 2013

    Not a bad article: the author mentions Esperanto's positives, and then goes on to explain why it is doomed to failure. There are some missing elements in this perspective. I am not so much interested in rebuttals you can always find in the comments section. Instead, I am interested in the tacit as well as explicit presuppositions of the argument.

    Note that the author points out two factors in motivating language learning: (1) advantages coming from wide networking possibilities, (2) the pull of a culture to enjoy. Of course there are advantages to Esperantists networking among themselves, especially when it comes to travel. But the author really means networking in the larger society, involving commercial, intellectual, and other transactions.

    And of course he is right, but he should have explicitly added the overriding factor that language use follows power, and not some abstract notion of efficacy; also that Esperanto's best chances were deep-sixed by institutions that didn't want to rock the power-boat of nationalism and existing power relations.

    Before I discuss culture, I need to point out that there were always two goals of the Esperanto movement, which began as fused but in more recent decades have separated in the minds of a significant percentage of Esperantists. The first is to gain acceptance in the world at large and to secure Esperanto as the universally accepted international auxiliary language. The second is to cultivate an internally sustaining Esperanto-speaking community. The geopolitical scence has changed drastically more than once over the past century, and the more realistic of Esperantists have abandoned global ambitions. But they still cling to participation in the Esperantophone community, which unlike its original global ambition, is a success story.  The goal of universal acceptance is named by those who rejected it "pracelismo" or "finvenkismo"--i.e. adherence to the primeval goal or final victory.  This responds to the notion of networking in the larger sense.

    Now we come to the notion of culture, which relates to the culture of the Esperantophone community. The most prominent of Esperantist literary figures have either insisted or denied that the Esperanto movement has its own culture. I am not the only one to insist that the notion of subculture is more accurate.  Then one could ask, what are the motives for participating in any subculture? They are varied.

    I have addressed the question of culture in two podcasts to date on The Contributions of Esperanto to World Culture, particularly in Part 1. I characterized "culture" as process, not artifact, and so I conceptualize the Esperanto movement as a culture-forming process, one which I'll add has quite a colorful past if an often prosaic present. I also emphasized the Eastern European experience, eventually focusing on the central contribution of Hungarian writers to the development of Esperanto's cultural capital. Under conditions of repression Esperanto was not a frivolous hobby or playground for crackpots; it provided an alternative means of expression.

    PS: Esperanto proselytizers are indeed obnoxious. Hence I have chosen my own path, not to convert, but simply to inform about the history of Esperanto as a living language.

    Langston Hughes en Esperanto

    Ĵus aperis Esperanta traduko de fama poemo de negra-usona verkisto Langston Hughes:

    Harlemo (Harlem), tradukis Joshua "Sproŝŭa" Birns-Sprague

    Estas iomete plu da Hughes en Esperanto:

    Kvar Poemoj de Langston Hughes, tradukis Carlos A. Castrillón
    La poemoj: Ankaŭ Mi Prikantas Amerikon, Negraj Laboristoj, La Minejoj de Johannesburg, Mi Estas Negro
    . . . Kaj mia traduko:

    "Adiaŭ Kristo" [Goodbye Christ], tradukis R. Dumain

    Mi eltrovis forgesitan recenzon en Literatura Mondo:

    Observo: Negraj Poetoj en Ameriko [Recenzo de “L.”]

    Mi memoras, ke en 1987, mi diskutis kun la tiama vicprezidanto de la Esperanto-Societo de Vaŝingtono komunan deziron traduki verkojn de Hughes, li prozajn, mi poeziajn. Eble de tempo al tempo mi provetis. Mi memoras nur provojn traduki la faman poemon "The Negro Speaks of Rivers" [La Negro Rakontas pri Riveroj].

    Mi ne plenumis tiun aferon, sed ĉe mia retejo vi trovos miajn Esperantajn tradukojn de verkoj de Paul Robeson, Duke Ellington, LeRoi Jones/Amiri Baraka, kaj miajn proprajn Esperantajn poemojn pri ĵazmuzikistoj John Coltrane, Hilton Ruiz, kaj Miles Davis.

    2013-09-28

    Kontraŭaj taksoj de filmo ’The Universal Language’

    Mi jam blogis plurfoje pri la filmoj de Sam Green pri utopioj kaj Esperanto. Jen du pluaj, kontraŭaj recenzoj:

    Recenzo: The Universal Language 
    (Nova filmo estas nur (ne tiel) ĉarma kuriozaĵo)
    de Jim Ryan, Usona Esperantisto, 2013:2 (mar-apr)

    Dua recenzo de The Universal Language
    de Renato Corsetti, Usona Esperantisto, 2013:3 (maj-jun)

    Sam Green estas amiko de Esperanto. Plue, kiam mi petis pli da dokumentado pri la filmĉerpaĵoj kaj fotografoj prezentitaj en liaj filmoj, li komplezis. Li donas pluajn informojn kaj fontojn en sia blogo pri la filmo. Do li ja volas helpi Esperanton. Tamen, la akra kritiko de Jim Ryan estas la pli ĝusta takso. La dokumenta filmo de Green estas disorda, nekohera, miskompreniga, kaj finfine nesufiĉe dokumenta, malgraŭ la raraj, nemalhaveblaj malnovaj filmetoj kaj fotografoj el la plej drameca epoko de la Esperanto-movado antaŭ la Dua Mondmilito.

    Green malŝparas tempon kaj rimedojn pri portretoj de strange pozitaj esperantistaj kongresanoj, ne nur en la filmo mem, sed en la kromsuplementoj. Aparte en la aldona materialo, estus preferinde doni plenajn dokumentajn materialojn–malnovajn filmojn, fotografojn, ktp. kun fontindikoj kaj sugestoj por plua esplorado. Oni povus montri ankaŭ polurita(j)n deklamo(j)n de poemoj originalaj kaj/aŭ tradukaj.

    Dokumentfilmo estu ne nur hazarda kolekto da impresoj sed vere historie informita kaj informiva, kun kohera historia perspektivo. La historia sento ĉi-kaze estas domaĝe misa, dankon al la nekompetenta ligigo de la Esperanto-movado kun diktatoreco, ekz. stalinismo, fare de Arika Okrent,  kiu estas lingvisto sed nek historiisto nek sociteoriisto.

    La recenzo de Corsetti estas stultaĵo. Li laŭdas la filmon kiel realisman, montrante la esperantistojn kiel ili estas, sen polurigo de la makuloj kaj strangaĵoj. Kaj ja li mem estas esperantista kultisto kaj finvenkisto, sed la filmo fakte ne donas realisman bildon. Se jes, ĝi montrus diversajn, eĉ kontraŭajn perspektivojn pri la movado kaj la esperantistaro, preter reva idealismo, strangeco, kaj nostalgio al fiaskinta utopiaĵo.

    Fakte mi tre ŝatas Sam Green kaj kunsentas lian emon rigardi retroen al la epoko de la 20a jarcento kun komparo al la mondorda situacio nuna. Sed percepteblas ankaŭ diferenco inter generacioj lia (postmalvarmmilita) kaj mia (malvarmmilita), el kiuj oni spektas aŭ spertas la epokojn ekz. de la 1930-40aj jaroj, la 1960-70aj jaroj, aŭ la 1980aj kaj postaj jaroj.

    John McWhorter on conlangs

     John McWhorter is a linguist specializing in creole languages and a political reactionary focused on problems of race. In more recent years he has been addressing the public also on matters of language. In this video, he turns his attention to conlangs:

    Are Elvish, Klingon, Dothraki and Na'vi real languages?


    McWhorter affirms that these conlangs exhibit all the features of real languages including fully elaborated grammars, speech communities, and linguistic change over time.

    Note also that the development of these languages is tied to, and most importantly originated in,  science fictional world-building. 

    As I indicated in a previous post, McWhorter has confessed to knowing Esperanto. If these hobby languages can be justified as real languages, then Esperanto deserves linguistic legitimation all the more. I would like to see McWhorter do a video or podcast on this infinitely more important constructed language, Esperanto, which builds on the real world, has a speech community that functions in the real world (with unfortunate exceptions), serves a useful purpose, and can profit far more from validation from linguists.

    2013-09-27

    Graham Greene & Esperanto (7): Confidential Agent (film) revisited

    I already blogged about the film Confidential Agent (1945, 118 min.) and posted the trailer along with it. (For more information on the film see the IMDb site.)

    For the novel Graham Greene created the character Dr. Bellows, naive creator of the artificial international language Entrenationo. You can find the video clip featuring Entrenatio and a few others here:

    Confidential Agent -- (Movie Clip) Mr. Contreras

    Here is the video clip in which Entrenationo appears:



    Dr. Bellows, the naive inventor of this language, has no idea that his institute serves as a dangerous meeting ground for international intrigue and a life-and-death struggle.

    In the novel, Greene creates an effective portrayal of an artificial language movement completely ineffective and oblivious to the real dangers of the world. Greene probably saw a parallel between Bellows/Entrenationo and Zamenhof/Esperanto. And while Esperantists have often parodied their own foolishness, and in some cases have criticized Zamenhof's political limitations, Zamenhof was no Bellows, and some Esperantists were politically astute, including those who fought fascism in the Spanish Civil War, which though not named serves as the backdrop for Greene's novel.

    2013-09-24

    Endre Tóth, Omaĝe / Homage to Endre Tóth

    I wrote an homage in English to one of the greatest of Esperantist storytellers, the blind Hungarian composer and writer Endre Tóth:

    A Memorial Tribute to Endre Toth

    This followed upon my translation of Tóth's brilliant story "Groto" into English:

    "Cave" by Endre Tóth, a philosophical tale 

    As a result, I was contacted by an old friend of Tóth. Some years later I published what he wrote me about his friend:

    Remembering Endre Tóth: Some Preliminary Notes by Lester Shepard

    More recently, I translated both these pieces into Esperanto. They have been published in the most recent issue of Beletra Almanako, and so the rest of this post will be in Esperanto.

    Post mia aperigo de la supre-menciitaj verkoj en la angla, mi tradukis la du omaĝojn al Endre Tóth al Esperanto por publikigo en Beletra Almanako, n-ro 17, junio 2013:

    • Ralph Dumain: Memor-omaĝo al Endre Tóth (p. 104)
    • Lester Shepard: Memore pri Endre Tóth: Kelkaj notoj (trad. Ralph Dumain) (p. 105-107)

    Trevor Steele on original Esperanto novels

    Trevor Steele summarizes the importance and achievements of Esperanto literature in this lecture in English, given in Sydney, 2 June 2013:

    Romanoj en Esperanto, prelego de Trevor Steele
     SOME NOTES ON NOVELS IN ESPERANTO

    Following a general orientation to the subject, Steele summarizes the content of historically key original novels of varying quality written in Esperanto, with English translations of snippets of each.  The novels summarized are:

    Ivan Ŝirjaev: Sen titolo (Without a Title 1903/1919, 1995)
    Henri Vallienne: Ĉu li? (Was it Him?, 1908)
    Heinrich August Luyken: Pro Iŝtar (For Ishtar, 1924)
    Hendrik Jan Bulthuis: La vila mano (The Shaggy Hand, 1928)
    Julio (Gyula) Baghy: Hura! (1930)
    Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio (Voyage to Kazohinia, 1935, 1941, 1958)
    Raymond Schwartz: Kiel akvo de l‘ rivero (Like Water in the River, 1962)
    Vladimir Varankin: Metropoliteno (The Underground Railway, 1933)
    John Islay Francis: La granda kaldrono (The Great Cauldron, 1978)
    Anna Löwenstein: La ŝtona urbo (The City of Stone, 1999)

    Steele mentions but skips over Jean Forge (Jan Fethke), István Nemere, Stellan Engholm, and Cezaro Rossetti.

    In this treatment of Szathmári's Vojaĝo al Kazohinio, Steele quotes from William Auld's commentary (in English translation).

    Steele's characterizations of these novels are useful. Among the authors listed Baghy is iffy as a novelist. Löwenstein is fairly new on the scence and I have not read her work. Some of the early Esperantist writers are rather mediocre, thematically, as you can see. Schwartz, though known mainly as a humorist, did write a serious novel, and from what I call it take be taken as serious fiction, though I did not see it as adding up to much philosophically. But Steele does include three of the most important fictional works written in Esperanto, those of Varankin, Szathmári, and Francis. He does not mention that the novels of Szathmári and Varankin are available in English translation.

    The bad novels had to be mentioned for historical reasons. There, however, many good and a few excellent fiction writers not mentioned in this talk. Among the most profound is (1931-1981), whom I will discuss in my next post.

    2013-09-23

    Amos Oz: Esperanto among the Kibbutzim

    Famous Israeli author Amos Oz, who lived on a kibbutz for decades, has written a book of connected stories about kibbutzim, Between Friends. The publication release date for the English translation is September 24.  One of the stories in the book is titled "Esperanto." Here are excerpts from two reviews.

    Amos Oz explores the daily lives behind utopian dreams in 'Between Friends' by Michael Walsh, Daily News, September 18, 2013
     The collection concludes with a masterfully rendered story called “Esperanto,” which has an atmosphere so rich it can almost be considered a character itself. It focuses on Martin Vandenburg, an anarchist who teaches Esperanto, the easy-to-learn constructed language that was crafted to transcend nationality and promote peace.
    Between Friends by Amos Oz – review by Alberto Manguel, The Guardian, Wednesday 8 May 2013
    The Esperanto teacher declares that "imprecise words poison relations between people everywhere, and that's why clear, accurate words can heal those relationships, but only if they are the right words spoken in a language that all people can understand". One of the students observes that Cain and Abel "probably spoke the same language too"; another says nothing but thinks that "the sorrow in the world was born long before words".

    Vandenberg believes humans are essentially generous and kind-hearted but corrupted by their environments. He wants states to be abolished and replaced with an international, pacifist brotherhood of Esperanto speakers.

    “When all human beings speak the same language,” he tells his class, “there will be no more wars because their common language will prevent misunderstanding among individuals and peoples.”

    This claim reveals an ideological rift. Students question his belief with instances of violence between people who spoke the same language: Cain and Abel, German Jews and Nazis.

    One student sat quietly, thinking “the sorrow in the world was born long before words.”

    If that young man is correct, then the feeling of sadness, miscommunication and pain existed long before anyone uttered those nouns, which are essentially metaphors for something intangible.
    On this web page are two videos and links to the story "Esperanto" in Italian and Hebrew:

    Video. Amos Oz, Esperanto (Festival Internazionale delle Letterature 2012 – Basilica di Massenzio, Roma )

    In the second of these videos, Oz recites the story in Hebrew, accompanied by music and Italian subtitles.  The first is an interview in which Oz summarizes the story "Esperanto," which you can view right here:

    2013-09-22

    Mihály Vörösmarty en Esperanto

    Mi jam blogis pri Mihály Vörösmarty kaj Mihály Babits en Tutmonda Sonoro (TS) kaj Hungara Antologio (1933). Mi enretigis pluajn poemojn el Hungara Antologio (1933) kun aldonitaj retligoj al trovitaj tradukoj el Vörösmarty:

    Antaŭparolo de Mihály Vörösmarty
    La Homoj de Mihály Vörösmarty

    Mi trovis anglalingvan tradukon de "Antaŭparolo" sed ne de "La Homoj."


    Carl Alpert remembers Lidia Zamenhof

     Thanks to Neil Blonstein for publicizing this article and attendant information:

     “Interesting People I Have Met: Lidia Zamenhof” by Carl Alpert

    From this little piece alone one can see the idealism and naivete of Lidia. She thought she could solve social problems by propagating Esperanto and the Baha'i religion throughout the world. In a way, her thinking was a step backward from her father's, which itself did not sufficiently engage the world politically. Lidia's innocence extended to her sojourn in the USA, which was far more extensive than her father's, but it had a curious twist: Lidia innocently crossed racial boundaries in the USA in a way that others would not have. There are many black Bahai's in the USA—I've known many of them myself—and Lidia cultivated a number of them in the 1930s.

    2013-09-14

    Babelmatrix & Babelonhu: tradukoj!

    Mi jam menciis Esperantajn tradukojn trovitajn ĉe retejoj Babelmatrix (Babel Web Anthology - the Multilingual Literature Portal) kaj rilata Babelonhu (por hungara literaturo). Estas aliaj individuaj rilatoj retejoj por aliaj lingvoj/literaturoj. Estas kelkaj serĉkategorioj. Entute oni celas per kombinaĵoj de tradukoj enkonduki la serĉantojn al pluraj literaturoj de Eŭropo.

    Troveblas ankaŭ multaj tradukoj en Esperanto el naciaj literaturoj. En Babelmatrix elektu: ANTHOLOGY (antologio) = full database (tuta datumbazo) & LITERATURE = all - All (ĉiu-ĉiun) & TRANSLATION (traduko) = eo - Esperanto.

    Jen la aktualaj rezultoj:

    Czech (ĉeĥa)


    German (germana)

    English (angla)

    French (franca)

    Hungarian (hungara)

    Italian (itala)

    Polish (pola)

    Russian (rusa)

    Slovak (slovaka)

    Simile, en Babelonhu oni trovos el la hungara literaturo la jenajn:


    La supraj rezultoj atingiĝis laŭ kriterio AUTHOR (aŭtoro). Oni povas serĉi laŭ aliaj kriterioj, ekzemple TRANSLATOR (tradukinto).

    Oni trovos ĉe ĉiu verko la originalo kaj la celatan tradukon.

    La sola mankanta ero estas originalaj verkoj el Esperanto tradukitaj al naciaj lingvoj.